درخشش نابغه ایرانی در امریکا - دکتر مریم میرزاخانی

فعالیت های علمی مریم میرزاخانی مرهون تلاش و پشتکار شبانه روزی وی است. پروفسور میرزاخانی در سال ۱۳۵۶ در روز بیست و دوم اردیبهشت ماه مصادف با دوازدهم می ۱۹۷۷ میلادی در تهران به دنیا آمد. اسم پدرش احمد بود .که در کرج به دنیا آمده بود .وی از مهندسان برق و جز هیئت مدیره خیریه رعد بود.. مریم از همان کودکی در درس باهوش بود. .به طوری که بعد از اینکه ابتدایی‌اش تمام شد در آزمون تیزهوشان شرکت کرد و قبول شد.

استعداد خاص او در ریاضی موجب شد که سال‌های آخر دبیرستان در المپیادهای کشوری مدال‌های زیادی کسب کند.. وی در اکثر زمینه ها رکورد زد. و جزو اولین نفری بود که دو سال متوالی در المپیاد دانش آموزی مدال طلا می آورد. مریم دوران کارشناسی خود را در دانشگاه صنعتی شریف تهران سپری کرد و پس از آن برای ادامه تحصیل به کشور امریکا مهاجرت کرد. و در آنجا نیز افتخار افرینی خود را برای ایرانیان ادامه داد.

فعالیت‌ های علمی مریم میرزاخانی

میرزاخانی در سال ۲۰۰۹ به خاطر دستاوردهایش در ریاضیات برنده جایزه بلومنتال شد. او برنده جایزه ستر (Satter Prize)  انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ و فیلدز ۲۰۱۴ بود. این نابغه فقید ریاضی ایران، تا قبل از درگذشتش، استاد دانشگاه استنفورد بود. او طی تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) برنده مدال طلا در المپیاد جهانی ریاضی شد. سپس کارشناسی ارشد خود را در رشته ریاضی از دانشگاه شریف گرفت و برای ادامه تحصیل دکترا به دانشگاه هاروارد رفت.

او از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) تا سال ۱۳۹۶ در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات بود. پیش از این، او در پرینستون استاد دانشگاه بود. از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد.

رتبه مریم میرزاخانی در کنکور و جایزه ها

میرزاخانی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبه اول طلای جهانی را به دست آورد. میرزاخانی دوره کارشناسی ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد. او با دریافت بورسیه از طرف دانشگاه هاروارد به آنجا رفت و دوره دکتری خود را در دانشگاه هاروارد پشت سرگذاشت.

میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ میلادی موفق شد راه‌حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند. ریاضیدانان مدت‌های طولانی است که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمز‌های جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بوده‌اند و در این میان میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌حلی روشن در اختیار داشت.

محاسبه عمق حلقه‌های ترسیم شده بر روی سطوح هذلولی؛ میرزاخانی در تلاش بود تا معمای ابعاد گوناگون فرم‌های غیرطبیعی هندسی را حل کند. در صورتی که جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک خواهد کرد. در واقع مشکل این است که برخی از این اشکال هذلولی همچون doughnuts و یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند که محاسبه حجم آنها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کرده ‌است. اما میرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و با ترسیم یک سری از حلقه‌ها بر روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجم آنها پرداخت.

دریافت مدال فیلدز

فعالیت های علمی مریم میرزاخانی  به نسبت سن این بانوی سخت کوش بسیار زیاد است. در سال ۲۰۱۴ به عنوان اولین زن در طول تاریخ، برنده مدال فیلدز، معادل جایزه نوبل ریاضی شد. میرزاخانی در آن لحظه تاریخی گفت: "افتخار بزرگیست و خوشبخت خواهم شد اگر این امر باعث تشویق بانوان جوان دانشمند و ریاضیدان شود.

" کنگره بین المللی ریاضیدانان با اعلام نام او به عنوان برنده مدال فیلدز نوشت: "ایشان از شناختی ژرف و بسیار متنوع از تکنیک‌ها و فرهنگ‌های گوناگون ریاضی، تسلطی کم‌نظیر بر ترکیب ظرفیت‌های تکنیکی، جاه طلبی جسورانه و کنجکاوی عمیق بهرمند هستند."

روز تولد مریم میرزاخانی ۲۲ اردیبهشت (برابر با دوازدهم مه) از سوی اتحادیه بین‌المللی انجمن‌های ریاضی جهان با پیشنهاد کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران به عنوان روز جهانی زن در ریاضیات نامگذاری شد. میرزاخانی گاهی از دید دخترش آناهیتا در قامت یک "مادر نقاش" بود.

سرانجام ریاضیدان ایرانی و برنده نخستین زن جایزه مدال فیلد معتبر، صبح بیست و سوم تیرماه به علت ابتلا به سرطان سینه، در یکی از بیمارستان‌های آمریکا دیده از جان فرو بست.

میزان ضریب هوشی مریم میرزاخانی

میرزاخانی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با امتیاز ۴۱ از ۴۲ مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد، در المپیاد جهانی ریاضی کانادا میرزاخانی با نمره کامل، رتبه اول طلای جهانی را به دست آورد. اما چه چیزی باعث می‌شد که میرزاخانی به این مدارج علمی دست یابد؟ تلاش یا ضریب هوشی بالا؟

در سال اول دبیرستان وضعیت ریاضی میرزاخانی چندان جالب نبود، طوری که معلم ریاضی او را صاحب نبوغ خاصی تشخیص نمی‌داد. میرزاخانی به همین خاطر علاقه‌اش را به ریاضی از دست داد. سال بعد او معلمی داشت که مشوق‌ او بود و عملکردش در ریاضی به میزان چشمگیری بهتر شد. در سال دوم دیگر او تبدیل به یک ستاره شده بود.

بخشی از زندگینامه مریم میرزاخانی از زبان خودش

در مقطع دبیرستان میرزاخانی و دوستش رویا بهشتی به دبیرستان فرزانگان رفتند و در آنجا بود که آن دو تصمیم گرفتند که مسئله‌های المپیاد انفورماتیک را با هم حل کنند، آنها می‌خواستند ببینند که چقدر توانایی حل این دست مسائل را دارند، برای همین به صورت مشترک روی آنها کار کردند و توانستند سه مسئله از شش مسئله را ظرف چند روز حل کنند، البته در آزمون واقعی، هر شرکت‌کننده تنها ۳ ساعت وقت برای حل‌کردن مسائل داشت.

با هدف کشف توانایی‌های خودشان در رقابت‌های مشابه، آن دو پیش مسئولان دبیرستان رفتند و خواستند که کلاس‌هایی برای حل مسائل المپیاد‌ها در دبیرستان تشکیل شود. مدیر دبیرستان به میرزاخانی اطمینان داد که با وجود اینکه تا آن زمان هیچ دختری نتوانسته بود وارد تیم المپیاد ریاضی ایران شود، میرزاخانی شایستگی ورود به این تیم را دارد.

در سال ۱۹۹۴، میرزاخانی و بهشتی در ۱۷ سالگی وارد تیم المپیاد ریاضی ایران شدند. میرزاخانی در نهایت مدال طلای المپیاد را دریافت کرد. پروفسور میرزاخانی به عنوان یکی از ۱۰ ذهن جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه "پاپیولار ساینس" در آمریکا و به عنوان "ذهن برتر" در رشته ریاضیات تجلیل شد.

هوش مریم میرزاخانی یا پشتکار؟

فعالیت های علمی مریم میرزاخانی  ربطی به ضریب هوشی او نداشت. از نمره ضریب هوشی میرزاخانی اطلاعاتی در دست نیست، با این وجود با نگاهی به پرونده افتخار‌ات علمی او و همچنین خواندن تاریخچه تلاش‌های او برای حل معادلات سخت ریاضی که باعث شد بسیاری به او لقب "بانوی جبر" دهند، به این نتیجه می‌رسیم که هرچند مریم میرزاخانی از هوش بالایی برخوردار بوده است، با این وجود بیشترین علت موفقیت او را باید در کار، تلاش و ممارست او جستجو کرد.

میرزاخانی همواره در تلاش بود تا توانایی‌های خودش را شکوفا کند و در نهایت هم هر چند در چهل سالگی دیده از جهان فرو بست، اما با این وجود توانست به عنوان یکی از "۱۰ ذهن جوان برگزیده سال ۲۰۰۵" انتخاب و برنده "جایزه فیلدز" شود و "ورود به تیم المپیاد ریاضی ایران"، "نامگذاری روز تولد میرزاخانی به عنوان روز جهانی زنان در یاضیات"، "کسب جایزه ستر" و "۱۰ استعداد درخشان" را در کارنامه فعالیت‌های خود ثبت کند.

 

منبع